WijkWijzen

Een fijne wijk begint bij de jongste generatie

In het Amsterdamse stadsdeel Nieuw-West wonen en werken veel betrokken bewoners en ondernemers. Toch zijn er dingen die echt anders moeten. Daarom werkt een brede alliantie – bestaande uit maatschappelijke organisaties, bewoners, ondernemers, de gemeente Amsterdam en de Rijksoverheid – sinds 2022 samen aan het Nationaal Programma Samen Nieuw-West (NPSNW). Ruth Hooiveld, projectleider bij Stichting Samen Wonen-Samen Leven (SW-SL), maakt zich vanaf de start van het programma hard voor de stem van wijkbewoners. “En dan bedoel ik niet alleen tijdens een inspraakavond, maar echt als mede-ontwerper”, vertelt Hooiveld. “Hoe je dat doet, moeten we gaan leren.”

Gezamenlijk sloot de alliantie voor de komende twintig jaar het convenant ‘Wij zijn Samen Nieuw-West‘. Daarin staan vijf grote ambities: verbeteren van wonen en leefomgeving, vergoten van de veiligheid, meer kansen voor jongeren, voldoende werk en bestaanszekerheid en een samenleving van, voor, met en door bewoners.

Casus: samen leren in de wijk

Hooiveld leidt voor SW-SL het project ‘Samen Leren in de Wijk’. Vanuit die rol is ze sterk betrokken bij de ambitie om samen met bewoners en scholen uit de buurt de kansen voor de jeugd in Nieuw-West te vergroten. Samen Leren in de Wijk is onderwijsinnovatie en samenwerking in de buurt vanuit het belang van het kind. Hooiveld vertelt dat het project is ontstaan vanuit de Ru Paré Community. “Tijdens een onderwijsstaking – de WOK week – hebben we een week lang 125 basisschoolleerlingen opgevangen in het huis van de wijk. Samen met bewoners en buurtorganisaties. Daaruit ontstond een pilot met drie basisscholen, waarin we leerlingen een lessen-carrousel in de wijk hebben aangeboden. Bakkerij de Eenvoud, ZID Theater, Olympia Circu en de Kaskantine haakten aan.” Die pilot is uitgegroeid tot een stevig samenwerkingsverband met verschillende programma’s tijdens en na schooltijd. De samenwerkende organisaties zijn momenteel bezig coöperatie op te richten.

Het doel is om met scholen, ouders en maatschappelijke organisaties een duurzame leergemeenschap te creëren. Hooiveld: “Met onze activiteiten laten we kinderen zien wat er in de wijk te doen is en wie er wonen. Doordat de activiteiten op locatie georganiseerd worden, leren de kinderen waar ze wat kunnen halen en waar ze wat kunnen brengen. Ook stimuleren we ontmoeting, want bij de activiteiten komen ze kinderen tegen van andere scholen. Zo leren ze elkaars werelden kennen.” Dat het werkt blijkt uit berichten die Hooiveld regelmatig ontvangt. Zo appte een vader: ‘Mijn zoon doet al 3,5 jaar mee aan de activiteiten. Kan ik ook eens iets organiseren?’. Een buurtbewoonster liet weten: ‘Ik voel me veiliger in de wijk. Nu ik de kinderen beter ken, durf ik ze ook aan te spreken als ze een keer lastig zijn.’

Wat werkt in de wijkaanpak?

Hooiveld werkt nu ruim 3,5 jaar voor SL-SW in Nieuw-West. In die tijd leerde ze veel over wat nodig is om succesvol te zijn.

• Het is een kwestie van een lange adem. De ruim vijftig partijen die betrokken zijn bij het NPSNW hadden ruim een jaar nodig om het convenant ‘Wij Zijn Samen Nieuw-West’ op te stellen en te ondertekenen. Honderden betrokkenen bij de wijk hebben meegepraat en meegedacht over de inhoud ervan. Het resultaat is een stuk met daarin de gezamenlijke visie hoe Nieuw-West eruit zou moeten zien, de huidige situatie en de daaruit volgende opgaven. “Je hoeft niet altijd meteen succesvol te zijn”, vindt Hooiveld. “Je kunt soms meer vruchten plukken als je gedegen opbouwt.”
• Relaties zijn belangrijk. Gedegen opbouwen geldt zeker voor de relaties die je legt in de wijk. “Wijkaanpak draait om mensen en hun leefomgeving. Zorg ervoor dat je geen passant bent, maar dat er continuïteit zit in je aanpak”, adviseert Hooiveld.
• Waardeer de bijvangst. Er zijn altijd meer effecten van een project dan degene die je direct zou verwachten, ervaart Hooiveld ook met Samen Leren in de Wijk. “We richten ons sec gezien op de kinderen in de wijk. Maar uit de berichten die ik ontvang blijkt dat we kennelijk ook bijdragen aan de participatie en het veiligheidsgevoel van wijkbewoners. Daar zetten we niet direct op in, maar het is wel heel mooi en minstens zo belangrijk!” Ook levert het werken in de wijk boeiende verhalen op. “Het is waardevol om die te vangen en te delen.”

Je hebt elkaar nodig: wederkerigheid inbouwen

Voor SW-SL is de grootste uitdaging binnen het NPSNW om “van en met elkaar te leren hoe we met actief burgerschap, met bondgenootschappen tussen maatschappelijke stakeholders en met partnerschap met de lokale overheid, maatschappelijke problemen van achterstand, achterstelling en uitsluiting kunnen tackelen.” Die samenwerking lijkt bijna vanzelf van de grond te komen. “Samen Leren in de Wijk ontwikkelt zich als een olievlek; steeds meer partijen doen mee” vertelt Hooiveld. “Ambtenaren binnen het Stadsdeel zijn belangrijke bondgenoten. En een paar buurtbewoners gedragen zich als onze ambassadeur, zonder dat we hen dat gevraagd hebben. Omdat ze zien wat we doen en daarin geloven. Dat is echt top.”