Wie zijn die beleidsmakers, sociaal professionals en actieve bewoners die zich inzetten voor leefbare en veilige wijken? Elke maand zetten we iemand in de spotlights die dagelijks bezig is met het verbeteren van wijken en buurten. We noemen ze WijkWijzen. Deze maand: opbouwwerker Moon Vlaminckx.
Moon Vlaminckx is 30 jaar en werkt nu een jaar als opbouwwerker bij Farent in Den Bosch. Voorheen werkte ze drie jaar in de daklozenopvang en heeft ze gewerkt met mensen die kampen met psychische klachten en verslaving en mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb). Zogeheten triple problematiek: mensen die overal een beetje thuishoren en daardoor overal net niet.
Deze rijke werkervaring is gestoeld op een mooie mix aan opleidingen. Vlaminckx begon met een opleiding Styling op het mbo, maar het bleek niet haar wereld. Een opleiding gebarentaal volgde aan de Hogeschool van Utrecht. “Na 2,5 jaar maakte ik de overstap naar social work. Ik vond de taal en de mensen geweldig, maar het tolken lag me niet. Je bent een tool, een doorgeefluik, maar zelf ben je er helemaal niet.” In het sociaal werk heeft Vlaminckx haar draai helemaal gevonden. In haar aanpak en benadering gebruikt ze creatieve elementen van eerdere opleidingen.”
“Chic gezegd verbetert opbouwwerk de leefbaarheid in een wijk. Elke dag kijk je, samen met bewoners, of de wijk blijft draaien. Als er iets niet goed gaat, weten bewoners mij te vinden,” vertelt Vlaminckx. En zo vormt zij een spin in het web en verbindt ze mensen met elkaar. Om dit goed te kunnen doen vindt Vlaminckx het belangrijk om de beweegredenen van mensen te kennen, pas dan kan je echte impact maken. “Ik denk dat een groep bestaat uit individuele mensen. Als je hun beweegredenen kent kan je een groep beter dienen.”
Casus: De soepbus
In de zomer gaat Vlaminckx met bewoners in gesprek in het park, met een tent en met ijsjes. Maar wat doe je in de winter? Niet met ijsjes, maar met een soepbus ging ze de wijk in. “We hebben dit idee overgenomen van de daklozenopvang in Rotterdam, daar gebruiken ze de bus om armen op straat eten te geven. Wij zijn naar een rijker deel van de wijk gegaan, met koopwoningen, want daar is best veel eenzaamheid.”
En wat bleek? In eerste instantie kwamen mensen naar de soepbus met complimenten, zoals ‘zo mooi dat jullie de armen helpen’. Maar uit de gesprekken kwamen ook veel vragen naar voren, vaak onder het mom van: ‘Ik heb geen hulp nodig, maar…’ “Ik heb toen wel twintig visitekaartjes uitgedeeld, want iedereen heeft evenveel recht op steun. Wij worden betaald voor een basisondersteuning en het gaat er niet altijd om of je nou in een wat rijker of wat armer gebied woont,” legt Vlaminckx uit. Met andere woorden: in de hele wijk leven mensen met vragen en problemen. En het is goed bij iedereen te kijken wat er onder de oppervlakte aan vragen spelen.
Voor Vlaminckx is het vooral belangrijk dat iemand gemotiveerd is en mee wil werken. En zij staat ook voor het belang van kortdurende hulp. “Meestal ben ik drie keer bij een casus en dan ben ik er weer uit. Als jij om hulp vraagt, moet je ook meewerken. Er moet beweging plaats kunnen vinden. Ik ben tegen klagen en niks doen. Natuurlijk gaat er achter klagen van alles schuil. Boosheid, verdriet of dat iemand niet gehoord wordt. Dus de eerste keer alleen luisteren? Dat is helemaal goed. Maar na de derde keer en je wilt niks doen en het er alleen over hebben? Daar ben ik niet voor.”
Gerard en Jan Pieter zetten zich als wijkraadsleden onvermoeibaar in voor hun wijk Maaspoort. Opbouwwerker Moon Vlaminckx ging met hen in gesprek over hoe je nu goed samenwerkt en laat zien wat je doet.
Vlaminckx’ symbool: vrolijkheid en toegankelijkheid
Op de muur in haar kantoor is een kleurrijke collage te zien van allerlei projecten die in de wijk zijn georganiseerd. “Eigenlijk gewoon om wat kleur te geven aan een wat lelijk kantoor. Het geeft wat vrolijkheid. Vrolijkheid en toegankelijkheid, dat is eigenlijk een ongoing thema. Dat probeer ik elke dag”, vertelt Vlaminckx.
Deze nuchtere daadkracht en de vrolijke creativiteit is kenmerkend voor Vlaminckx en dat straalt ze ook uit in haar visie op haar werk. “Ik weet dat ik het leven van bewoners niet kan verbeteren, maar ik kan ze wel een overwinningsmomentje geven op een dag. ‘Hé, dit heb ik goed gedaan, ik ben niet helemaal alleen.’ En op één goede dag kan er nog een volgen. En nog één. In kleine stapjes uiteindelijk iets bereiken.”
Wat werkt in de wijkaanpak?
Om het werken in de wijk tot een succes te brengen zijn voor Vlaminckx drie thema’s van belang: authenticiteit, betrouwbaarheid en compassie.
- Wees jezelf. “Iedere bewoner prikt er doorheen als je je anders voordoet dan dat je bent. Je kan dan wel joviaal doen, maar dat werkt niet. Bewoners geven aan de omgang met mij als prettig te ervaren, omdat je aan mij heel duidelijk kan zien wat ik van dingen vind.”
- Doe wat je zegt en zeg wat je doet. “Als je iets afspreekt doe het dan ook echt. Bewoners geven je een kans om vertrouwen op te bouwen. Ga daar zorgvuldig mee om.”
- Wees lief en zacht naar jezelf en collega’s. “Het werk kan ook zwaar zijn. Gebruik humor om het zachter te maken. Of even op kantoor een half uur stoom afblazen om het eruit te krijgen.”
Je hebt elkaar nodig: een ervaren collega
In een tijd waarin veel gesproken wordt over domeinoverstijgende samenwerking, houdt Vlaminckx het dichtbij huis. Juist de directe samenwerking met haar collega om te sparren en te bouwen is belangrijk. “Samen met mijn collega Arnoud Verhoeven ben ik actief in de wijk. Met hem kan ik sparren en creatieve ideeën bedenken. Ik heb ook iemand nodig, een ervaren collega, om te overleggen. Zal ik het zo doen? En… Met hem is het ook de helft leuker!”
Voor Vlaminckx is creativiteit belangrijk en ze gebruikt dat ook graag in haar werk. Ze houdt een blog bij over haar avonturen in de wijk en heeft een film gemaakt. “Nu denken mensen soms dat ik een spokesperson ben voor opbouwwerk, bijvoorbeeld vanwege mijn blog, maar eigenlijk zet ik vooral mijn creativiteit in. Voor mij is het de creativiteit dat mijn werk wat extra’s geeft, maar je moet vooral voor jezelf uitzoeken wat het voor jou speciaal maakt.”
Op LinkedIn houdt Vlaminckx een blog bij: Moon’s wijkavonturen. Je krijgt zo een inkijkje in het werk van opbouwwerkers en inspiratie voor de talloze manieren waarop je anderen en elkaar kunt helpen.”