Wijkgericht werken

Het organiseren van gemeentelijke taken op wijk- buurt- of stadsdeelniveau noemen we wijkgericht werken. Daarbij kijkt de gemeente vaak naar hoe zij de kansen en opgaven in een gebied samen met organisaties en bewoners kan oppakken. Wijkgerichte werkwijzen richten zich niet per definitie op het verbeteren van de leefsituatie van bewoners in het gebied en koppelen ook niet altijd meerdere opgaven aan elkaar. Ook taken als het uitgeven van paspoorten, het houden van gesprekken met bijstandscliënten of het beheer van voorzieningen en de openbare ruimte kunnen wijkgericht worden georganiseerd. Procesmatig zijn drie categorieën wijkgericht werken te onderscheiden: tussen buurt en gemeente, binnen de gemeente en met partnerorganisaties. Hier vind je meer informatie over de verschillende manieren waarop je wijkgericht werken kunt invullen.

Klik op een titel om de tekst uit te klappen

Een belangrijke motivatie achter wijkgericht werken is het verbinden van de bewoner en de gemeente. De wijkambtenaar – meestal in de functie van wijkmanager, buurtcoördinator of gebiedsregisseur – fungeert als schakel tussen de leefwereld van bewoners (in buurt, wijk, kern of stadsdeel) en de systeemwereld van de gemeente. De positionering van de wijkambtenaar binnen de organisatie verschilt van gemeente tot gemeente. Vaak valt het wijkgericht werken onder een sectorale afdeling (sociaal of fysiek), maar in sommige gemeenten is wijkgericht werken een aparte portefeuille en dienst. De positionering van de wijkambtenaar heeft invloed op de manier waarop geluiden uit de buurt de gemeentelijke organisatie binnenstromen. Daarnaast werken sommige gemeenten met wijk-, kern- of stadsdeelwethouders om de verbinding tussen bewoner en gemeente te versterken.

Door wijkgericht te werken kunnen gemeenten op buurt-, wijk-, kern- of stadsdeelniveau samenhangend beleid voeren. Om tot integrale oplossingen voor opgaven in wijken en buurt te komen, moet de gemeente binnenshuis domeinoverstijgend te werk gaan: wijkfunctionarissen en vakambtenaren moeten elkaar kunnen vinden en samenwerken. Sommige gemeenten hebben integrale gebiedsteams opgezet (bestaande uit sectorale en wijkambtenaren) en leggen zich toe op het ontschotten van financieringsstromen. Dit soort verandertrajecten leiden ertoe dat het wijkgerichte proces binnen de gemeente soepeler verloopt. Ook het structureel of cyclisch opstellen van wijkagenda’s (aan de hand van data en het perspectief van bewoners) maakt domeinoverstijgend samenwerken gemakkelijker.

Wijkgericht werken doen gemeenten niet alleen. Wijkpartners in domeinen zoals zorg en wonen, dragen allemaal hun steentje bij. Van oudsher zijn woningcorporaties en welzijnsorganisaties nauw betrokken bij de leefbaarheid van wijken. Het smeden van duurzame coalities met bijvoorbeeld de politie, bewonersorganisaties, gezondheidszorg, onderwijsinstellingen en ondernemers is een essentieel onderdeel van wijkgericht werken. Alle partners in de wijk bezitten waardevolle expertise en informatie. Zodra wijkpartners in coalities samenwerken, kunnen opgaven in samenhang worden opgepakt én kan waar mogelijk gedifferentieerd worden: iedere partner legt zich toe op zijn eigen expertise. Zo maken vele handen licht werk.