- WijkWijzer
- Verdieping
- Samenwerken met bewoners
In vijf stappen naar een wijkaanpak
Opgaven in de wijk
→ Wonen
→ Werk & participatie
→ Onderwijs & opvoeding
→ Veiligheid & criminaliteit
→ Gezondheid, zorg & hulpverlening
→ Samenleven & integratie
→ Leefomgeving & openbare ruimte
→ Duurzaamheid
Over de wijkaanpak
→ Wat is een wijkaanpak?
→ Waarom een wijkaanpak?
→ Wijk of buurt?
→ Geschiedenis in vogelvlucht
Samenwerken met bewoners
Niemand kent een buurt beter dan de bewoners. Sinds het begrip ‘participatiesamenleving’ zijn intrede deed in de troonrede van 2013 wordt van bewoners verwacht dat zij hun verantwoordelijkheid nemen voor hun leven en omgeving. Veel bewoners willen zich ook inzetten voor het leefklimaat in hun buurt. Lokale overheden beschikken over allerlei werkwijzen en instrumenten om communicatieinspraak te organiseren, participatie te versterken en gemeenschapskracht en eigenaarschap te stimuleren. Daarbij gaat het om community building-processen, het beschikbaar stellen van wijkbudgetten of het beheer en zeggenschap in handen leggen van bewoners. Denk hierbij aan een buurthuis in overgang tot zelfbestuur (right to bid valt hieronder) en cocreatieprocessen.
Klik op een titel om de tekst uit te klappen
🠖 Zeggenschap van bewoners vergroten
De afgelopen jaren is geëxperimenteerd en gepionierd met vormen van wijkdemocratie en zelfbestuur van wijkvoorzieningen. Om zo bewoners meer zeggenschap te geven over hun eigen buurt of wijk. In sommige wijken wordt deze nieuwe rol met succes opgepakt, door middel van zelfbestuur, cocreatieprocessen en initiatieven rond right to bid en right to challenge. In wijken met minder actieve bewoners is de uitdaging om ervoor te zorgen dat ook zij meer verantwoordelijkheid en zeggenschap krijgen over hun leefomgeving.
🠖 Versterken van gemeenschapskracht in de buurt
Er zit veel kracht in de wijk. De kunst is om het potentieel te benutten en bewoners de ruimte te geven om te doen waar ze goed in zijn. Sommige bewonersgroepen nemen bijvoorbeeld het initiatief om een buurtagenda op te stellen. Dit getuigt van organiserend vermogen en hechte banden tussen bewoners. Gemeenten kunnen gemeenschapskracht ondersteunen door participatie te stimuleren en waar mogelijk de teugels te laten vieren. Maar ook met het beschikbaar stellen van wijkbudgetten die bewoners kunnen gebruiken om de wijk beter of mooier te maken. Steeds meer gemeenten zetten buurtmakers en community building in om bewonersnetwerken te ondersteunen en gemeenschapskracht tot bloei te laten komen.
🠖 Communicatie met bewoners
Wijkcommunicatie is voor bewoners en gemeenten een waardevolle manier om informatie te delen. Bewoners kunnen door middel van buurtbladen andere bewoners informeren over wat er speelt en de gemeente kan informeren over gebiedsgerichte interventies. Door het organiseren van participatie- of inspraakbijeenkomsten, kunnen bewoners hun mening geven over plannen voor hun buurt. Bijvoorbeeld wanneer er woningen worden gerenoveerd, een speeltuin wordt opgeknapt of de riolering in een straat aan vervanging toe is. De afgelopen jaren (en zeker sinds de coronacrisis) speelt het leven in de wijk zich ook digitaal af. Zo zijn er honderden online buurtplatforms door bewoners opgericht. Ook op het gebied van veiligheid is de digitale wijk aan een opmars bezig: WhatsApp-buurtpreventiegroepen, bijvoorbeeld, proberen hun wijk veilig en leefbaar te maken en voorzien de lokale overheid van advies.
Van persoonlijke krenking tot vertrouwensbreuk
Verhalen van burgers met gebrek aan vertrouwen in instituties
In dit onderzoek hebben we het woord gelaten aan burgers met een gebrek aan vertrouwen in de democratische rechtsstaat en zijn instituties. Zij vertegenwoordigen een deel van de Nederlandse samenleving dat nog te weinig gehoord en begrepen is. Wie zijn het en wat voor verhalen hebben ze te vertellen? Lees meer
Effecten zichtbaar maken
Handreiking voor bewonersinitiatieven
Steeds meer vrijwilligersorganisaties en bewonersinitiatieven willen hun maatschappelijke en financiële waarde zichtbaar maken. Om zelf te leren en verbeteren of om te verantwoorden richting buurtbewoners, gemeente of fondsen. Maar hoe pak je dat aan? Lees meer
Toegang tot de stad
Hoe publieke voorzieningen, wonen en vervoer de sleutel voor burgers vormen
Om toegang tot het stedelijk leven te hebben moet je in de nabijheid kunnen wonen, gebruik kunnen maken van publieke voorzieningen en je kunnen verplaatsen. Dat lukt steeds minder mensen. Met dit advies wil de Rli het vraagstuk van de toegankelijkheid van steden agenderen en manieren schetsen waarop de overheid de toegankelijkheid kan waarborgen. Lees meer
Handreiking Participatie
Programma Aardgasvrije Wijken
Het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving is een grote opgave. Gemeenten hebben de regie om dit wijk voor wijk vorm te geven. Dat valt of staat bij het goed betrekken van en communiceren met bewoners. Deze handreiking helpt daarbij. Lees meer
Wijkaanpak Samen voor Overvecht
Ministerie van BZK/Gemeente Utrecht
en professionals werkt de gemeente Utrecht aan de wijkaanpak Samen voor Overvecht. Met de wijkaanpak willen we niet alleen praten en plannen maken, maar ook vooral doen. Dit artikel belicht een aantal resultaten uit het voorjaar van 2021. Lees meer
Het Uitdaagrecht vanuit twee perspectieven
Lokale Democratie
Hoe werkt het Uitdaagrecht in de praktijk? Hoe gaat een gemeente hier bijvoorbeeld mee om? En hoe pakt een uitdager een challenge aan? In onderstaande interviews vertellen zowel de uitdager als de gemeente over een challenge in de gemeente Amstelveen. Lees meer
Uitdaagrecht in Groningen, Rotterdam en Amsterdam
Lokale Democratie
Hoe zorg je ervoor dat bewoners van jouw gemeente zich meer gehoord en gezien voelen en meer invloed kunnen uitoefenen? Het uitdaagrecht is een mooi instrument om co-creatie en participatie vorm te geven. In dit filmpje vertellen betrokkenen wat het uitdaagrecht voor hun gemeente betekent. Lees meer
