- WijkWijzer
- Verdieping
- Samenwerken met bewoners
In vijf stappen naar een wijkaanpak
Opgaven in de wijk
→ Wonen
→ Werk & participatie
→ Onderwijs & opvoeding
→ Veiligheid & criminaliteit
→ Gezondheid, zorg & hulpverlening
→ Samenleven & integratie
→ Leefomgeving & openbare ruimte
→ Duurzaamheid
Over de wijkaanpak
→ Wat is een wijkaanpak?
→ Waarom een wijkaanpak?
→ Wijk of buurt?
→ Geschiedenis in vogelvlucht
Samenwerken met bewoners
Niemand kent een buurt beter dan de bewoners. Sinds het begrip ‘participatiesamenleving’ zijn intrede deed in de troonrede van 2013 wordt van bewoners verwacht dat zij hun verantwoordelijkheid nemen voor hun leven en omgeving. Veel bewoners willen zich ook inzetten voor het leefklimaat in hun buurt. Lokale overheden beschikken over allerlei werkwijzen en instrumenten om communicatieinspraak te organiseren, participatie te versterken en gemeenschapskracht en eigenaarschap te stimuleren. Daarbij gaat het om community building-processen, het beschikbaar stellen van wijkbudgetten of het beheer en zeggenschap in handen leggen van bewoners. Denk hierbij aan een buurthuis in overgang tot zelfbestuur (right to bid valt hieronder) en cocreatieprocessen.
Klik op een titel om de tekst uit te klappen
🠖 Zeggenschap van bewoners vergroten
De afgelopen jaren is geëxperimenteerd en gepionierd met vormen van wijkdemocratie en zelfbestuur van wijkvoorzieningen. Om zo bewoners meer zeggenschap te geven over hun eigen buurt of wijk. In sommige wijken wordt deze nieuwe rol met succes opgepakt, door middel van zelfbestuur, cocreatieprocessen en initiatieven rond right to bid en right to challenge. In wijken met minder actieve bewoners is de uitdaging om ervoor te zorgen dat ook zij meer verantwoordelijkheid en zeggenschap krijgen over hun leefomgeving.
🠖 Versterken van gemeenschapskracht in de buurt
Er zit veel kracht in de wijk. De kunst is om het potentieel te benutten en bewoners de ruimte te geven om te doen waar ze goed in zijn. Sommige bewonersgroepen nemen bijvoorbeeld het initiatief om een buurtagenda op te stellen. Dit getuigt van organiserend vermogen en hechte banden tussen bewoners. Gemeenten kunnen gemeenschapskracht ondersteunen door participatie te stimuleren en waar mogelijk de teugels te laten vieren. Maar ook met het beschikbaar stellen van wijkbudgetten die bewoners kunnen gebruiken om de wijk beter of mooier te maken. Steeds meer gemeenten zetten buurtmakers en community building in om bewonersnetwerken te ondersteunen en gemeenschapskracht tot bloei te laten komen.
🠖 Communicatie met bewoners
Wijkcommunicatie is voor bewoners en gemeenten een waardevolle manier om informatie te delen. Bewoners kunnen door middel van buurtbladen andere bewoners informeren over wat er speelt en de gemeente kan informeren over gebiedsgerichte interventies. Door het organiseren van participatie- of inspraakbijeenkomsten, kunnen bewoners hun mening geven over plannen voor hun buurt. Bijvoorbeeld wanneer er woningen worden gerenoveerd, een speeltuin wordt opgeknapt of de riolering in een straat aan vervanging toe is. De afgelopen jaren (en zeker sinds de coronacrisis) speelt het leven in de wijk zich ook digitaal af. Zo zijn er honderden online buurtplatforms door bewoners opgericht. Ook op het gebied van veiligheid is de digitale wijk aan een opmars bezig: WhatsApp-buurtpreventiegroepen, bijvoorbeeld, proberen hun wijk veilig en leefbaar te maken en voorzien de lokale overheid van advies.
Omstreden plannen, onderschatte burgers
De stad verdichten met bewoners
Bewoners worden niet serieus betrokken bij woningbouw en gebiedsontwikkeling in de stad. Dat leidt tot steeds grotere verwijdering tussen de plannenmakers en bewoners, tussen politiek en burger, tussen oude en nieuwe buurtbewoners. Frans Soeterbroek kiest positie en biedt perspectief op een ontwikkelcultuur die uitnodigend is naar bewoners. Lees meer
Burgercollectieven in de energietransitie
Zeven lessen voor de uitnodigende ambtenaar
De handreiking ‘Burgercollectieven in de energietransitie’ biedt 7 lessen voor de uitnodigende ambtenaar hoe om te gaan met burgercollectieven. Deze handreiking is bedoeld om (lokale) overheden, voornamelijk gemeenten, maar ook provincies en waterschappen, te inspireren en handvatten te geven om burgercollectieven te faciliteren en te ondersteunen. Lees meer
Big data en databronnen: hulp bij impactmeting burgerinitiatief
Notitie
Burgerinitiatieven zoeken steeds vaker naar manieren om hun maatschappelijke waarde aan te tonen. Big data en openbare databronnen kunnen daarbij behulpzaam zijn, zo blijkt uit de notitie ‘Impact burgerinitiatieven: (big) data, wat heb je eraan?’ Lees meer
Hoe maak ik een buurtagenda?
Handreiking
Met een buurtagenda breng je wensen en behoeften voor de buurt bij elkaar. Deze handreiking geeft context en zeven bouwstenen waarmee je een vliegende start kunt maken met het opstellen van een buurtagenda. Of je nu beleidsmaker, wijkprofessional of bewoner bent. Lees meer
Wijkbewoners leren over psychische kwetsbaarheid
Movisie
Er is nog veel onwetendheid en onbegrip rondom psychische kwetsbaarheden zoals een depressie of verslaving. De lokale Welkome Wijk bewustwordingsbijeenkomsten van MIND brengen daar verandering in. In de bijeenkomsten leren wijkbewoners meer over psychische kwetsbaarheid, wordt bewustwording vergroot en staan wijkbewoners stil bij (hun) vooroordelen. Daarmee leveren de bijeenkomsten een bijdrage aan het verminderen van stigma en wordt inclusie in de wijk gefaciliteerd. Lees meer
Grip op een inclusief beleid voor gemeenten
Movisie
Movisie ontwikkelde met gemeenten het stappenplan ‘Inclusief beleid voor gemeenten’. In een artikelenreeks zijn de verschillende stappen uitgelicht. Wat is het? Welke vragen zijn belangrijk als je aan de slag gaat en wat zijn mogelijke knelpunten in het proces naar inclusief beleid? Lees meer
Leefbaarheid versterken: buurtbehoeften voorop en waarden sociale kwaliteit leidend
Movisie
Vele actieve inwoners voelen zich verantwoordelijk voor de leefbaarheid van hun buurt of wijk. Niet omdat ze gestimuleerd worden door de overheid, maar vanuit een intrinsieke motivatie. Lees meer
Het belang van samenwerking tussen bewonersinitiatieven en gemeenten
Movisie
Bewonersinitiatieven zijn van grote waarde voor de leefbaarheid in een dorp of stadswijk en voor het welzijn van de bewoners. Dat blijkt ook uit de monitor Zorgzame gemeenschappen (2020). Doordat bewoners elkaar tijdens activiteiten ontmoeten, voelen zij zich bijvoorbeeld minder eenzaam, meer verbonden met elkaar en ervaren zij meer zingeving. Lees meer
Podcastserie Wij in de wijk: werken aan leefbare wijken en buurten
Sterke wijken, waar mensen zich prettig voelen, goed samenleven en elkaar ondersteunen als dat nodig is. Hoe krijg je dat voor elkaar? In het meerjarige project Wij in de Wijk zoekt Movisie naar antwoorden op deze vraag. In een nieuwe, vierdelige podcastserie gaan Lou Repetur, Simon Timmerman en Jasper van de Kamp van Movisie in gesprek met direct betrokkenen bij lokale initiatieven in Utrecht, Amsterdam, Zutphen en Voorst. Wat doen zij om prettig samenwonen en leven van álle inwoners mogelijk te maken? Wat gaat er goed? Hoe werken ze samen met inwoners, organisaties en professionals? Hoe bouwen zij, anders gezegd, aan een 'Wij in de wijk?' Lees meer
