- WijkWijzer
- Verdieping
- Samenwerken met bewoners
In vijf stappen naar een wijkaanpak
Opgaven in de wijk
→ Wonen
→ Werk & participatie
→ Onderwijs & opvoeding
→ Veiligheid & criminaliteit
→ Gezondheid, zorg & hulpverlening
→ Samenleven & integratie
→ Leefomgeving & openbare ruimte
→ Duurzaamheid
Over de wijkaanpak
→ Wat is een wijkaanpak?
→ Waarom een wijkaanpak?
→ Wijk of buurt?
→ Geschiedenis in vogelvlucht
Samenwerken met bewoners
Niemand kent een buurt beter dan de bewoners. Sinds het begrip ‘participatiesamenleving’ zijn intrede deed in de troonrede van 2013 wordt van bewoners verwacht dat zij hun verantwoordelijkheid nemen voor hun leven en omgeving. Veel bewoners willen zich ook inzetten voor het leefklimaat in hun buurt. Lokale overheden beschikken over allerlei werkwijzen en instrumenten om communicatieinspraak te organiseren, participatie te versterken en gemeenschapskracht en eigenaarschap te stimuleren. Daarbij gaat het om community building-processen, het beschikbaar stellen van wijkbudgetten of het beheer en zeggenschap in handen leggen van bewoners. Denk hierbij aan een buurthuis in overgang tot zelfbestuur (right to bid valt hieronder) en cocreatieprocessen.
Klik op een titel om de tekst uit te klappen
🠖 Zeggenschap van bewoners vergroten
De afgelopen jaren is geëxperimenteerd en gepionierd met vormen van wijkdemocratie en zelfbestuur van wijkvoorzieningen. Om zo bewoners meer zeggenschap te geven over hun eigen buurt of wijk. In sommige wijken wordt deze nieuwe rol met succes opgepakt, door middel van zelfbestuur, cocreatieprocessen en initiatieven rond right to bid en right to challenge. In wijken met minder actieve bewoners is de uitdaging om ervoor te zorgen dat ook zij meer verantwoordelijkheid en zeggenschap krijgen over hun leefomgeving.
🠖 Versterken van gemeenschapskracht in de buurt
Er zit veel kracht in de wijk. De kunst is om het potentieel te benutten en bewoners de ruimte te geven om te doen waar ze goed in zijn. Sommige bewonersgroepen nemen bijvoorbeeld het initiatief om een buurtagenda op te stellen. Dit getuigt van organiserend vermogen en hechte banden tussen bewoners. Gemeenten kunnen gemeenschapskracht ondersteunen door participatie te stimuleren en waar mogelijk de teugels te laten vieren. Maar ook met het beschikbaar stellen van wijkbudgetten die bewoners kunnen gebruiken om de wijk beter of mooier te maken. Steeds meer gemeenten zetten buurtmakers en community building in om bewonersnetwerken te ondersteunen en gemeenschapskracht tot bloei te laten komen.
🠖 Communicatie met bewoners
Wijkcommunicatie is voor bewoners en gemeenten een waardevolle manier om informatie te delen. Bewoners kunnen door middel van buurtbladen andere bewoners informeren over wat er speelt en de gemeente kan informeren over gebiedsgerichte interventies. Door het organiseren van participatie- of inspraakbijeenkomsten, kunnen bewoners hun mening geven over plannen voor hun buurt. Bijvoorbeeld wanneer er woningen worden gerenoveerd, een speeltuin wordt opgeknapt of de riolering in een straat aan vervanging toe is. De afgelopen jaren (en zeker sinds de coronacrisis) speelt het leven in de wijk zich ook digitaal af. Zo zijn er honderden online buurtplatforms door bewoners opgericht. Ook op het gebied van veiligheid is de digitale wijk aan een opmars bezig: WhatsApp-buurtpreventiegroepen, bijvoorbeeld, proberen hun wijk veilig en leefbaar te maken en voorzien de lokale overheid van advies.
Van persoonlijke krenking tot vertrouwensbreuk
Verhalen van burgers met gebrek aan vertrouwen in instituties
In dit onderzoek hebben we het woord gelaten aan burgers met een gebrek aan vertrouwen in de democratische rechtsstaat en zijn instituties. Zij vertegenwoordigen een deel van de Nederlandse samenleving dat nog te weinig gehoord en begrepen is. Wie zijn het en wat voor verhalen hebben ze te vertellen? Lees meer
Effecten zichtbaar maken
Handreiking voor bewonersinitiatieven
Steeds meer vrijwilligersorganisaties en bewonersinitiatieven willen hun maatschappelijke en financiële waarde zichtbaar maken. Om zelf te leren en verbeteren of om te verantwoorden richting buurtbewoners, gemeente of fondsen. Maar hoe pak je dat aan? Lees meer
Toegang tot de stad
Hoe publieke voorzieningen, wonen en vervoer de sleutel voor burgers vormen
Om toegang tot het stedelijk leven te hebben moet je in de nabijheid kunnen wonen, gebruik kunnen maken van publieke voorzieningen en je kunnen verplaatsen. Dat lukt steeds minder mensen. Met dit advies wil de Rli het vraagstuk van de toegankelijkheid van steden agenderen en manieren schetsen waarop de overheid de toegankelijkheid kan waarborgen. Lees meer
Sociale verbinding tussen nieuwkomers en andere wijkbewoners
Een verkenning van wijkinitiatieven gericht op sociale verbinding
De afgelopen jaren zijn diverse wijkinitiatieven opgezet om een bijdrage te leveren aan de inclusie van nieuwkomers. Nieuwkomers en andere wijkbewoners werken hierin samen aan een gezamenlijk doel. KIS onderzocht in hoeverre deze initiatieven bijdragen aan sociale verbinding. Lees meer
Handreiking Participatie Wijkaanpak Aardgasvrij
Programma Aardgasvrije Wijken
Voor de meeste mensen is het aardgasvrij maken van hun huis niet vanzelfsprekend. Er zijn veel onzekerheden over bijvoorbeeld kosten en technieken. Het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving is dan ook een grote opgave. Gemeenten hebben de regie om dit wijk voor wijk vorm te geven. Dat valt of staat bij het goed betrekken van en communiceren met bewoners. Deze handreiking helpt daarbij. Lees meer
Wij in de Wijk 2: Werken aan sociale samenhang in buurten en wijken
Movisie
Je hoeft er in Nederland niet alleen voor te staan. Dat is met de coronacrisis wel weer eens bewezen. Wat zijn er veel mensen die hulp bieden. De coronacrisis maakte en maakt niet alleen duidelijk dat mensen elkaar nodig hebben en op elkaar zijn aangewezen, maar ook hoe belangrijk een sterke sociale basis is. Lees meer
Jongeren uit krachtwijk op pad als energiecoach
Programma Aardgasvrije Wijken
Hoe krijg je draagvlak voor de energietransitie in wijken met een sociaaleconomische achterstand? In Arnhem lukte het groepen jongeren met het project 10x10. Nabil el Malki: "Het zijn kleine stapjes, maar mensen worden zich bewuster van hun rol in de energietransitie en wat ze zelf kunnen doen." Lees meer
