Karin Verbeek vertegenwoordigt binnen WijkWijzer kennisinstituut Movisie, waar ze werkt als programmaleider Sociale Basis. Wat Karin motiveert om dit werk te doen? “Kijken naar wat mensen dagelijks doen en laten, belangrijk vinden, hoe mensen met elkaar samenleven en hoe je vervolgens daar als overheid wel of niet een rol bij hebt.”
Karin gebruikt het hebben van een moestuin als metafoor voor het werken aan sociale vraagstukken. “Een kromme komkommer smaakt ook goed. Zijn er veel slakken? Dan slaan we de sla even over. Zo probeer ik ook naar het werk te kijken. Je hebt wel een plan en daar hebben mensen ook iets aan, maar je hebt te doen met wat er is. En als je dat accepteert, creëer je samen iets van waarde.”
Karin studeerde Cultuur- en wetenschapsstudies, een interdisciplinaire opleiding met aandacht voor filosofie, geschiedenis, sociologie, literatuurwetenschap en een vleugje statistiek. Ze verdiepte zich in diversiteitsvraagstukken en kwam, via haar scriptie en stage, te werken bij Multiculturele Televisie Nederland (MTNL). Dit was een vormende periode in haar leven. “Het was een superdiverse organisatie, allemaal mensen met verschillende achtergronden. Het ging altijd ook over de geschiedenis van Nederland, die van arbeidsmigratie en het koloniale verleden. Waarom mensen in een kwetsbare positie terecht waren gekomen in Nederland. MTNL adresseerde dit, en liet zien hoe mensen zich organiseerden, emancipeerden en een appél deden op de samenleving.”
Het was ook een veilige omgeving om geconfronteerd te worden met blinde vlekken en vooroordelen. “Het hielp me later te blijven beseffen: je moet je altijd verdiepen in mensen, de geschiedenis, in gedrag, ook dat van jezelf, wil je een opdracht echt laten slagen.”
Na de MTNL werkte Karin bij verschillende organisaties zoals Alleato (Centrum voor maatschappelijke ontwikkeling), Mezzo (de voorloper van MantelzorgNL) en adviesbureau BMC. Hier leerde Karin meer over de strategische aspecten van het werk. “Daar leerde ik iets heel anders dan vanuit inhoud gedreven werken: hoe krijg je iets voor elkaar? Het procesmatige, het verhouden tot opdrachtgevers, stakeholders. Hoe werk je in een alliantie of met een gemeente?”
In WijkWijzer komen deze ervaringen samen. “Het programma zegt: het perspectief van de bewoner staat centraal. Welke plek in de samenwerking hebben bewoners dan eigenlijk echt? Hoe kunnen we zorgen dat zij veel meer een gelijkwaardige rol spelen en wat is dat dan? Hoe gaat dat dan?
Een lange tijd verbinden
De kracht van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid is volgens Karin het gevoelde besef dat een lange tijd de verbinding aangaan cruciaal is. “Het is fantastisch dat veel beslissers en beïnvloeders, van burgemeesters tot bestuurders op allerlei overheidsniveaus, benoemen dat je dit generatielang moet volhouden. Dan kan je samen voor verandering zorgen.” Het aangaan van zo’n lange verbinding vraagt ook om een open houding. “Ik wens ons toe dat we niet bang zijn om te leren, het moet ook groeien. We mogen de ruimte nemen om te ontwikkelen. En… er mag ook eens wat misgaan. Een beetje meer ontwerpend dan projectmatig aan de slag.”
Tegelijkertijd zijn er randvoorwaarden nodig. Oog hebben voor de veranderkracht bij partijen. “Er is bezuinigd op de nulde- en eerste lijn. Er is een groot verloop van sociaal professionals en bij gemeenten. Kennis, ervaring en relaties beklijven moeilijk. Wat is er nodig aan geld, tijd en gedrag om te kunnen doen wat we adviseren?”
Vergeet niet: je bent zelf een inwoner
En al lijkt het een open deur, we worden allemaal ook gevormd door het werk dat we doen. “Gek genoeg maak je soms als beleidsmaker, bestuurder of sociaal professional een andere keuze dan als je als inwoner zou willen zien. En soms kan het ook niet anders, en moet je het collectieve belang tegen het individuele belang afwegen. Zonder mezelf als enige norm te nemen, probeer ik me af te vragen, wat keuzes precies voor consequenties hebben in de werkelijkheid van alledag.”
De focus van Karin is dan ook gericht op de bewoner en het positioneren van ervaringskennis. “Dit programma is niet door mensen in de wijk bedacht, het komt van bovenaf. Maar de mensen zijn er al, ze doen dingen wel, ze doen dingen niet. Daar moet je als overheden en maatschappelijke organisaties een samenwerking mee aangaan, waar bewoners iets mee opschieten.”
Movisie is een landelijk kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken. Samen met de praktijk ontwikkelt Movisie kennis over wat echt goed werkt en passen we die kennis toe. Movisie is één van de partners van WijkWijzer.