Vlaardingen West: Wijkambassadeurs als versterkers van bewonersenergie

In Vlaardingen West, één van de gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV), zijn 26 wijkambassadeurs actief. Zij luisteren, bemiddelen en verbinden. Ieder vanuit hun eigen achtergrond, passie en ervaring. Met hun inzet vergroten zij, samen met andere bewoners, de veerkracht in de wijk en vormen zij een stevig netwerk waardoor bewoners zich gehoord voelen en er echte veranderingen plaatsvinden.

De wijkambassadeurs brengen verschillende groepen samen en zorgen ervoor dat wat er leeft onder de bewoners zichtbaar wordt. Bij veel vraagstukken vinden zij samen een oplossing, voor anderen ligt de verantwoordelijkheid bij de gemeente. Het programmabureau in Vlaardingen West, Wij de Westwijk, vervult hierin een brugfunctie. Met aanvullende activiteiten als de wijkschouw en bewonersavonden is er een breed scala aan manieren om de stem van bewoners hoorbaar te maken aan professionals en de gemeente.

De wijkschouw

Bij de Wijkschouw wandelt een groep van ongeveer 20 bewoners en gemeentevertegenwoordigers samen door de wijk om problemen te inventariseren en oplossingen te bedenken. Freek de Haas, programmadirecteur bij Wij de Westwijk, benadrukt het belang van deze schouw: “De Wijkschouw geeft ons zicht op de fysieke problemen in de wijk en ook wat er nog meer speelt bij de bewoners. Wat speelt er écht? Bewoners denken actief mee en laten zien hoe de wijk verbeterd kan worden.” Zo draagt de wijkschouw ook bij aan een grotere ambitie: het vertrouwen laten groeien dat inwoners hebben in de overheid.

De Wijkschouw vindt twee keer per jaar plaats en levert waardevolle inzichten op voor verbeteringen in de wijk. “Toch zien we dat het overbruggen tussen overheid en inwoners nog best lastig is”, vertelt De Haas. “Na de Wijkschouw liggen er vaak heldere actiepunten op tafel, zoals het opruimen van afval of het repareren van kapotte lampen. Dit soort relatief kleine dingen zouden in één keer efficiënt aangepakt kunnen worden. Maar in de gesprekken na de eerste Wijkschouw bleek dat het lastig is om deze punten in te passen in de bestaande systemen en processen van de gemeente.”

Om deze kloof te dichten, is afgesproken dat de maand na elke Wijkschouw een grote actie wordt georganiseerd rondom ‘schoon en heel’. “Op die manier fungeren we als programmabureau als brug tussen de leefwereld van de inwoners en de systeemwereld van de overheid.”

De bewonersavonden

Een ander belangrijk element voor bewonersbetrokkenheid in Vlaardingen West zijn de bewonersavonden. Zo’n twee keer per jaar worden deze georganiseerd in een school of sporthal in de wijk. Dit is hét moment waarop bewoners in gesprek gaan met professionals zoals politie, woningcorporaties en gemeenteambtenaren. De Haas legt uit: “De bewonersavonden zijn belangrijk. We willen horen wat er bij de bewoners leeft, we gaan met elkaar in gesprek en vertellen ook waar wij mee bezig zijn.”

Niet iedereen in de Westwijk is de Nederlandse taal machtig en dat maakt de bewonersavond niet voor iedereen even toegankelijk of uitnodigend. Daar is een oplossing voor bedacht. “We beginnen nu eerst met een gezamenlijke maaltijd, waar informeel veel uitgewisseld kan worden. Voor de kinderen wordt er bijvoorbeeld gelijktijdig een dansles georganiseerd. Dit maakt het makkelijker voor de ouders om aan te sluiten. Als dan daarna de bewonersavond begint, kunnen mensen zelf beslissen om te blijven of naar huis te gaan, maar er is wel contact en gesprek geweest.”

Foto’s van bewonersdag Buurtwijs door webredactie Movisie

De Wijkambassadeurs

Het wijkambassadeurs zijn de versterkers van de bewonersbetrokkenheid. Zij fungeren als bruggenbouwers tussen de bewoners en de gemeente. De Haas licht dit toe: “Wijkambassadeurs zijn de ogen en oren van de wijk. Ze weten wat er speelt en op een laagdrempelige manier pakken ze zaken op en maken de zorgen van andere bewoners zichtbaar. Zij vormen een echte duurzame kracht in de wijk; het is hún wijk.” Ieder van hen heeft een eigen achtergrond en motivatie om bij te dragen aan de verbetering van de Westwijk.

Het programmabureau als brug

De stem van de bewoners wordt op verschillende manieren gehoord en de wijkambassadeurs initiëren ook veel zelf. Het programmabureau voert de regie en bundelt alle expertise om de problemen op te lossen.

“Er blijft een kloof tussen de systeemwereld en de leefwereld”, legt De Haas uit. Hij benadrukt dat de logica die geldt aan de loketten vaak niet aansluit bij de behoeften van de wijk. “Het openen van bijvoorbeeld een digitaal loket voor energietoeslag is vaak niet de oplossing voor bewoners in de Westwijk”, vervolgt hij.

Afgelopen zomer ondernam het programmabureau een grootschalige actie, waarbij zij 1200 huishoudens bezochten. Persoonlijk contact, dat werkt. Tijdens deze bezoeken boden ze gratis energiefixers aan en hielpen ze bewoners met het aanvragen van toeslagen. “Je ziet dan dat via persoonlijk contact wel meer gebruik wordt gemaakt van het aanbod van de overheid”, zegt De Haas, waarbij hij het belang van persoonlijke benadering benadrukt.

Hoewel deze acties effectief zijn, wijst De Haas erop dat dit geen structurele oplossing biedt. “We willen als programmabureau voorkomen dat we incidenteel de gaten blijven dichten”, legt hij uit. “Uiteindelijk gaat het om aanpassing van de structurele dienstverlening van de betrokken organisaties, juist in deze wijk.” De Haas benadrukt daarom ook het belang van zelfregie voor de bewoners. “Bewoners moeten meer ruimte en vertrouwen krijgen om zelf de regie te nemen in hun wijk, met ondersteuning van de professionele partijen.” De inzet van de wijkambassadeurs vormt een eerste stap in deze richting. Toch erkent hij dat er nog een lange weg te gaan is. “Het pad is niet eenvoudig”, concludeert hij, “maar als we ons blijven realiseren dat de wijk van de bewoners is, kunnen we samen werken aan een betere leefomgeving.”

Stap voor stap

De inzet van de wijkambassadeurs in Vlaardingen Westwijk laat zien hoe groot de kracht van bewoners kan zijn in het verbeteren van hun eigen leefomgeving. Met initiatieven als de wijkschouw, bewonersavonden en het werk van wijkambassadeurs als Hans, Shene en Yessir, wordt de wijk steeds leefbaarder. Er blijven echter uitdagingen bestaan, vooral in de relatie tussen bewoners en gemeente. Maar met geduld, toewijding en een open oor voor de verhalen van de bewoners, kan er stap voor stap duurzame verandering gerealiseerd worden.