Opleidingscentrum Bovengrondse Vakschool biedt inwoners een kans om te ontwikkelen

De Bovengrondse Vakschool in Heerlen is meer dan alleen een opleidingscentrum. Het is een plek waar inwoners van Heerlen nieuwe kansen krijgen om zich te ontwikkelen, te leren en weer de arbeidsmarkt op te gaan. En ook om elkaar te ontmoeten en een goede tijd te hebben. De vakschool richt zich op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het doel? Bijdragen aan sociale cohesie en economische ontwikkeling in de regio.  

De missie en ontstaansgeschiedenis

De naam van de Bovengrondse Vakschool is een verwijzing naar de Ondergrondse Vakschool (OVS) waar inwoners uit Heerlen vakken leerden om te werken in de mijnen. De BVS is als het ware het vervolg op de OVS en is ontstaan vanuit de wens om de sociale en economische structuren in Heerlen-Noord te versterken. Samenwerking is hierbij van fundamenteel belang. “De vakschool werkt samen met partners in het onderwijs, maatschappelijke organisaties en lokale bedrijven. Door deze organisaties te verbinden, geven we mensen in Heerlen een nieuwe kans”, benadrukt Bruins. “We richten ons niet op de perfecte match voor een vacature. Daar werken we niet naartoe. We draaien het om. We stellen de vraag aan een werkgever: wat zijn jouw basiseisen om een kandidaat aan te nemen? We zoeken met de werkgever en de kandidaat naar dat niveau, dat voor beiden werkt.”

De vakschool ontstond niet zonder uitdagingen. Zo was er in de beginfase best wat terughoudendheid vanuit andere organisaties in de regio. “Er was angst dat wij het werk van hen zouden overnemen, vertelt Tijssen. “Maar door verbindende gesprekken te voeren, hebben we deze zorgen kunnen wegnemen. We maakten duidelijk dat we geen concurrenten zijn, maar juist flexibel en bescheiden willen opereren en met elkaar willen samenwerken.”

Opleidingen en sectoren: een vak voor iedereen.

De BVS biedt een breed scala aan opleidingen, gericht op de behoeften van zowel de kandidaten als de lokale arbeidsmarkt. Van horeca tot schoonmaak, van logistiek tot fietstechniek: de vakschool dekt verschillende vakgebieden. “Wij halen werkgevers naar binnen en respecteren hun vaktechnische kennis. Zij zorgen voor de technische aspecten van het vak, terwijl wij de kandidaten helpen om basale werknemersvaardigheden te ontwikkelen, zoals op tijd komen en samenwerken”, legt Tijssen uit.

Eén van de unieke aspecten van de vakschool is dat er naast het overdragen van vaktechnische kennis, ook aandacht is voor persoonlijke ontwikkeling. Deelnemers krijgen de ruimte om hun talenten te ontdekken. “We geven mensen keuzes en laten ze ontdekken wat ze echt leuk vinden om te doen. Het doel is duurzaamheid, niet alleen in werk, maar ook in persoonlijke ontwikkeling”, vertelt Bruins.

Sociale en economische impact

De impact van de Bovengrondse Vakschool op Heerlen-Noord is niet alleen te meten in termen van werkgelegenheid, maar ook in sociale cohesie. “Het gaat niet alleen om werk”, zegt Bruins, “maar ook om de manier waarop de vakschool mensen samenbrengt. We openen de deuren van ons gebouw voor allerlei activiteiten, het moet een plek zijn waar mensen graag zijn. En het gaat ook niet alleen om mensen hierheen krijgen, wij moeten ook naar buiten treden, onszelf laten zien. Het groenonderhoud van de stad komt uit ons werkbedrijf.  Zo maken we deel uit van de gemeenschap.”

Een ander voorbeeld hiervan is de fietstechniekopleiding, waarbij deelnemers oude fietsen repareren en deze in samenwerking met Stichting Leergeld en de ANWB doneren aan kinderen die er anders geen toegang toe zouden hebben. “Ouders die geen geld hebben voor een fiets voor hun kind, komen hier een fiets ophalen. Als de fiets te klein is, wordt deze ingeruild voor een andere. We hebben zo al honderden fietsen weggegeven”, vertelt Tijssen trots. “En grote werkgevers zien dat en willen dan fietsen doneren, niet alleen goede, maar ook gloednieuwe fietsen. Het gaat niet alleen om de vakopleiding, maar ook om wat wij met elkaar kunnen betekenen voor de buurt.”

Daarnaast is er wekelijks een naaiclub met dames van respectabele leeftijd: de voorzitster is 92 jaar.  Zij ontmoetten elkaar in het buurthuis. Op een gegeven moment was het licht niet voldoende om plezierig te kunnen werken. Nu spreken ze af bij de BVS en ontstaan er mooie samenwerkingen: de jongens van de werkplaats hebben een poppenhuis gemaakt, de dames van de naaiclub de kussens en gordijnen. “Sommige van deze dames hebben elkaar jaren geleden leren kennen. De naaiclub voorkomt ook gevoelens van eenzaamheid”, zegt Bruins. “Tegelijkertijd maken de dames veel mensen blij met wat zij maken. Het is mooi om te zien hoe de vakschool ook deze vorm van verbinding mogelijk maakt.”

De rol van het NPLV

De Bovengrondse Vakschool is nauw verbonden met het Nationaal Programma Heerlen Noord (NPHLN), onderdeel van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV), dat als doel heeft om sociale problemen in Heerlen-Noord aan te pakken. “De vakschool past naadloos binnen de doelstellingen van het NPLV”, legt Bruins uit. “We werken aan verschillende aspecten van het leven: werken, wonen, gezondheid, veiligheid en leren. Dat is ons vertrekpunt. Het is een integrale aanpak die bewoners op verschillende niveaus ondersteunt.”
De financiering en begeleiding vanuit het NPHLN maken het mogelijk om de vakschool continu te laten groeien en inspelen op de veranderende behoeften van de regio. “We willen niet alleen resultaten boeken op de korte termijn, maar vooral werken aan een duurzame toekomst voor de hele gemeenschap”, aldus Bruins.

Toekomstplannen

De Bovengrondse Vakschool is nog lang niet klaar met groeien. Er zijn plannen om het aanbod uit te breiden naar andere sectoren en mogelijk ook naar andere regio’s. “De potentie is enorm”, zegt Tijssen. “We hebben nog ruimte in het gebouw en willen die benutten door nieuwe opleidingen toe te voegen. Daarnaast willen we onze samenwerking met lokale bedrijven verder versterken, zodat we meer mensen naar werk kunnen begeleiden.” Het is ook bewust dat er ruimte in het gebouw opengehouden wordt, zodat er flexibel omgesprongen kan worden met nieuwe kansen en ontwikkelingen.

Hoewel de ambities voor de toekomst groot zijn, blijven Tijssen en Bruins bescheiden: “Onze kracht ligt in bescheidenheid en samenwerking. We zijn ervan overtuigd dat we samen met onze partners een blijvende impact kunnen maken.”