WijkWijzen

Wie zijn die beleidsmakers, sociaal professionals en actieve bewoners die zich inzetten voor leefbare en veilige wijken? Elke maand zetten we iemand in de spotlights die dagelijks bezig is met het verbeteren van wijken en buurten. We noemen ze WijkWijzen. Deze maand: opbouwwerker Alie Klompmaker.

Aandacht voor kinderen

Alie Klompmaker is al 25 jaar werkzaam in de welzijnssector, voornamelijk binnen de organisatie Kearn en haar voorlopers. Haar carrière begon tijdens haar studie Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH), waar ze vrijwilligerswerk deed bij een buurthuis. “Dat vrijwilligerswerk beviel me zo goed, dat ik er na mijn studie meteen mee door ben gegaan”, vertelt Klompmaker. “Ik ontdekte al snel dat ik vooral energie kreeg van het werken met kinderen en jongeren. Zij worden vaak vergeten in het welzijnswerk, maar juist zij hebben zoveel potentieel.”

Gedurende haar loopbaan heeft Klompmaker zich altijd ingezet voor het verbeteren van de leefbaarheid in plattelandsgebieden in Friesland, waar ze werkt in zowel kleine dorpen als grotere buurten. “In deze gemeenschappen is het belangrijk dat iedereen zich gehoord voelt, vooral de jongeren. Zij zijn immers de toekomst en hun stem moet meegenomen worden in hoe we onze wijken vormgeven.”

Casus: Community mapping voor kinderen

Eén van de innovatieve methoden die Klompmaker gebruikt in haar werk is de community mapping-methode, waarbij kinderen actief betrokken worden bij het in kaart brengen van hun wijk. “Wanneer ik met kinderen werk, leg ik een grote plattegrond van hun dorp of wijk neer en vraag hen: ‘Waar voel je je veilig en waar juist niet?’ Hun antwoorden zijn vaak verrassend en bieden een perspectief dat volwassenen soms missen.”

Klompmaker merkt op dat kinderen vaak heel scherp kunnen aangeven wat hen onveilig doet voelen. “Volwassenen denken bij onveiligheid vaak aan verkeer of criminaliteit, maar kinderen hebben het bijvoorbeeld over hoekjes in de wijk waar de hagen te hoog zijn. ‘We kunnen niet zien wat er omheen komt’ zeggen ze dan. Zulke inzichten zijn voor ons als professionals ontzettend waardevol. Het dwingt ons om met een frisse blik naar de wijk te kijken.”

Haar aanpak is altijd gericht op het benutten van de natuurlijke nieuwsgierigheid en oprechtheid van kinderen. “Kinderen willen van nature iets voor een ander doen. Het is geweldig om te zien hoe ze, als je ze de ruimte geeft, komen met ideeën om hun buurt te verbeteren. Ze willen bijvoorbeeld best boodschappen doen voor een oudere buur of helpen met het organiseren van een straatspeeldag. Dit soort initiatieven maken de buurt niet alleen leefbaarder, maar ook hechter.”

Klompmakers symbool voor de wijkaanpak: vlaggetjes in de speeltuin

Voor Klompmaker staat het symbool van haar werk in de wijk voor het verbinden van mensen, en dat kan prima beginnen in de speeltuin. “De speeltuin is voor mij niet alleen een plek waar kinderen spelen, het is ook mijn werkplek”, vertelt Klompmaker. “Ik neem vlaggetjes mee als ik met mijn activiteiten in de speeltuin ben. Het zijn kleine dingen, maar ze wekken nieuwsgierigheid en maken de plek uitnodigend.”

Klopmaker zorgt er altijd voor dat iedereen zich welkom voelt. “We hebben altijd koffie en thee voor de ouders, en iets gezonds voor de kinderen. Het is mijn manier om mensen te laten zien dat ze erbij horen, dat hun aanwezigheid belangrijk is. Een keer kwam er een meisje aanfietsen en ze riep: ‘Oh, het is weer feest!’ Dat is precies wat ik wil bereiken. Een positieve associatie met de activiteiten in de wijk.”

Bekijk hier alle WijkWijzen

Wat werkt in de wijkaanpak?

• Heb een positieve, uitnodigende houding. In haar jarenlange ervaring heeft Klompmaker geleerd dat een positieve, uitnodigende houding essentieel is voor succesvolle wijkinitiatieven. “Je moet mensen een reden geven om mee te doen”, zegt ze. “En dat begint met het scheppen van een omgeving waarin iedereen zich welkom voelt, jong en oud. Kinderen hebben daarbij een speciale rol. Ze brengen energie en een positieve kijk op de wereld die volwassenen soms kwijt zijn.”
• Praktische en creatieve aanpak. Klopmaker benadrukt ook het belang van een praktische en creatieve aanpak. “Het werkt niet als je alleen maar praat. Kinderen hebben een korte spanningsboog, dus je moet snel ter zake komen en ze iets laten doen. Creativiteit en plezier zijn cruciaal. We zijn niet alleen maar bezig met onderzoek of het oplossen van problemen; we willen dat mensen het leuk vinden om betrokken te zijn. Dat zorgt voor duurzame veranderingen.”

Je hebt elkaar nodig: kinderen en ouderen verbinden

Eén van de waardevolle lessen die Klompmaker heeft geleerd, is dat samenwerking tussen verschillende generaties de sleutel is tot een sterke, zorgzame buurt. “Kinderen en ouderen hebben elkaar veel te bieden. Het is mooi om te zien hoe een eenvoudige activiteit, zoals samen klusjes doen of boodschappen voor elkaar halen, een groot verschil kan maken in het leven van mensen.”

Klompmaker gelooft dat het betrekken van kinderen bij dergelijke initiatieven hen niet alleen helpt om verantwoordelijkheid te nemen, maar ook om zich verbonden te voelen met hun buurt. “Kinderen willen graag helpen. Dat moeten we benutten. Ze leren hierdoor ook empathie en sociale vaardigheden, iets waar ze hun hele leven profijt van zullen hebben. Bovendien voelen ouderen zich minder alleen en meer onderdeel van de gemeenschap.”

Tot slot

Klompmaker benadrukt het belang van het betrekken van kinderen en jongeren bij wijkinitiatieven. “We moeten niet vergeten dat kinderen ook een stem hebben en waardevolle ideeën. Vaak ligt de focus bij inwonersparticipatie op volwassenen en ouderen, maar kinderen kijken met een frisse blik naar de wereld en kunnen echt bijdragen aan een zorgzame en leefbare buurt. Het is cruciaal dat we hen serieus nemen en actief betrekken bij de wijkaanpak.”

Als voorbeeld noemt Klompmaker kinderen van groep 6, 7 en 8 en ziet een belangrijke rol voor hen. “Deze kinderen kunnen al hele mooie gesprekken voeren over wat er in hun buurt speelt. Ze hebben vaak goede ideeën en inzichten die volwassenen over het hoofd zien. Door hen te betrekken, wordt de wijkaanpak niet alleen inclusiever, maar ook leuker en dynamischer.”

Tot slot onderstreept ze het belang van centrale ontmoetingsplekken in de buurt. “Een speeltuin of een andere centrale locatie kan enorm helpen. Het zorgt ervoor dat mensen makkelijker in contact komen met hun buren en kunnen aangeven wat ze nodig hebben. Zo bouw je samen aan een sterke, zorgzame gemeenschap.”